ทำความรู้จัก “IEC Standard” มาตรฐานความปลอดภัยสากลที่ผู้ประกอบการควรรู้
ก่อนอื่นมาทำความรู้จักกับ IEC Standard กันก่อนว่าคืออะไร มีความสำคัญอย่างไรบ้าง และสามารถบ่งบอกถึงมาตรฐานความปลอดภัยของระบบไฟฟ้าโรงงานได้อย่างไร
IEC คืออะไร? และมีบทบาทอย่างไรในอุตสาหกรรมไฟฟ้า?
IEC Standard (International Electrotechnical Commission Standard) คือ มาตรฐานที่กำหนดความปลอดภัยของอุปกรณ์ไฟฟ้า โดยแบ่งเป็นมาตรฐานตามประเภทของอุปกรณ์ ได้แก่
- มาตรฐาน IEC 60227 : สายไฟฟ้า
- มาตรฐาน IEC 60050 : อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ ไฟฟ้า
- มาตรฐาน IEC 60439 : แผงควบคุมไฟฟ้า
- มาตรฐาน IEC 60061 : หลอดไฟ
นอกจาก IEC Standard จะกำหนดมาตรฐานของอุปกรณ์แล้ว ยังมีมาตรฐานที่เกี่ยวข้องกับการวางระบบไฟฟ้าในอุตสาหกรรมด้วย ดังนี้
- มาตรฐาน IEC 61439 : การประกอบตู้ควบคุมไฟฟ้า
- มาตรฐาน IEC 60364 : การติดตั้งระบบไฟฟ้าภายในอาคาร
- มาตรฐาน IEC 61508 : การทำงานของระบบควบคุมความปลอดภัย
- มาตรฐาน IEC 60947 : อุปกรณ์สวิตช์ไฟฟ้ากำลัง
- มาตรฐาน IEC 61850 : การสื่อสารในระบบพลังงานไฟฟ้า
จะเห็นได้ว่า ทุกอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องกับระบบไฟฟ้าจะต้องได้รับการรับรองมาตรฐาน IEC Standard ตั้งแต่สายไฟฟ้า และแผงควบคุม เช่นตู้ MDB ที่ทำหน้าที่ควบคุมทั้งระบบไฟฟ้าโดยรวม ไปจนถึงมาตรฐานการติดตั้งระบบไฟฟ้าเลยทีเดียว
IEC Standard ความปลอดภัยที่มากกว่าแค่ตัวเลขบนฉลาก
การที่อุปกรณ์ไฟฟ้าได้รับการรับรองจาก IEC Standard ไม่ได้เป็นเพียงแค่ตัวเลขที่บ่งบอกว่า ‘สินค้า’ ชิ้นนี้ได้รับการรับรองมาตรฐานเท่านั้น แต่ยังบ่งบอกได้ว่าผลิตภัณฑ์นั้น ๆมีกระบวนการออกแบบ ผลิต หรือติดตั้งตามมาตรฐานของ IEC ซึ่งจะเป็นการเสริมสร้างความมั่นใจว่าโรงงานหรือธุรกิจที่ได้รับการรับรองมีความปลอดภัยลดความเสี่ยงการเกิดอันตรายจากอุบัติเหตุทางระบบไฟฟ้าต่าง ๆ เช่น ไฟฟ้าลัดวงจร หรือปัญหาจากความแตกต่างของอุปกรณ์ไฟฟ้าได้
อ่านบทความน่าสนใจเพิ่มเติม :ทำความเข้าใจมาตรฐานการติดตั้งโซลาร์เซลล์ในโรงงานอุตสาหกรรม
3 เหตุผลสำคัญ ที่โรงงานต้องเลือกใช้อุปกรณ์ไฟฟ้าที่มีการรับรอง IEC Standard
ทราบความหมายของ IEC Standard กันไปแล้ว หลายท่านน่าจะเล็งเห็นแล้วว่ามาตรฐาน IEC สำคัญอย่างไร แต่เพื่อให้เห็นภาพมากขึ้น เราลองมาดู3 เหตุผล ว่า ทำไมถึงควรเลือกใช้อุปกรณ์ไฟฟ้าที่ได้รับการรับรองจาก IEC Standard ที่มีราคาสูงกว่าอุปกรณ์ไฟฟ้าทั่วไปกัน
1. ลดความเสี่ยงของไฟฟ้าลัดวงจรและอัคคีภัย
อุปกรณ์ไฟฟ้าที่ผ่านมาตรฐาน IEC Standard จะเป็นการการันตีในระดับหนึ่งว่า อุปกรณ์เหล่านี้จะช่วยป้องกันไฟฟ้าลัดวงจร ซึ่งเป็นสาเหตุหลัก ๆ ของการเกิดอัคคีภัย จากกระบวนการผลิตที่คำนึงถึงความแตกต่างของอุปกรณ์ไฟฟ้าแต่ละชนิด จึงช่วยลดปัญหาที่อาจเกิดจากความแตกต่างเหล่านั้นได้
2. สร้างความมั่นใจว่าเครื่องจักรทำงานได้เต็มศักยภาพ
เครื่องจักรที่ผ่านมาตรฐาน IEC Standard จะถูกผลิตภายใต้ข้อกำหนดเดียวกันที่ชัดเจน เพื่อให้เป็นไปตามมาตรฐานและได้คุณภาพในระดับเดียวกัน จึงมั่นใจได้ว่าเครื่องจักรที่มีการรับรอง IEC Standard จะใช้งานได้อย่างเต็มศักยภาพ
3. ตรงตามข้อกำหนดด้านกฎหมาย สร้างความน่าเชื่อถือให้กับธุรกิจ
นอกจากการใช้อุปกรณ์ไฟฟ้า รวมถึงวางระบบไฟฟ้าให้ตรงตาม IEC Standard จะช่วยให้การใช้ระบบไฟฟ้าโรงงานมีความปลอดภัยและถูกกฎหมายแล้ว ยังเป็นการสร้างภาพลักษณ์ที่น่าเชื่อถือให้กับธุรกิจ เพราะลูกค้าจะมองว่าอุตสาหกรรมนี้ให้ความสำคัญกับความปลอดภัยและคุณภาพของอุปกรณ์ จึงเหมือนเป็นการอนุมานได้ว่าหากเลือกเป็นพาร์ตเนอร์กับบริษัทนี้ ก็จะได้รับสินค้าที่มีคุณภาพสูงด้วยเช่นกัน
ทำยังไงให้รู้ได้เลยว่าอุปกรณ์ไฟฟ้าในโรงงานได้มาตรฐานจริง ในระหว่างการทำงานของผู้ให้บริการ?
ในช่วงกระบวนการจัดหาอุปกรณ์ เครื่องจักร หรือการติดตั้งระบบไฟฟ้า ผู้ให้บริการอาจไม่ได้มีการชี้แจงอย่างละเอียดถึงรายละเอียดข้อมูลของผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ วันนี้ ณัฐภูมิ วิศวกรรม จึงมีเทคนิคเล็ก ๆ น้อย ๆ มาแบ่งปัน เพื่อให้คุณสามารถตรวจสอบมาตรฐานของอุปรณ์ได้ตั้งแต่ขั้นตอนแรก ๆ ของการดำเนินการ
1. ตรวจสอบเอกสารและมาตรฐานรับรอง
- ขอใบรับรองมาตรฐานผลิตภัณฑ์: สอบถามผู้ขายหรือผู้ให้บริการเพื่อขอเอกสารยืนยันว่าอุปกรณ์ผ่านมาตรฐานอุตสาหกรรม (มอก.) หรือมาตรฐานสากลอื่น ๆ ที่เป็นที่ยอมรับ เช่น IEC (International Electrotechnical Commission), NEMA (National Electrical Manufacturers Association) หรือ UL (Underwriters Laboratories)
- ขอดูเอกสารข้อมูลทางเทคนิค (Technical Datasheet): เอกสารนี้จะระบุคุณสมบัติของอุปกรณ์อย่างละเอียด เช่น พิกัดแรงดัน, กระแส, อุณหภูมิทำงาน, และระดับการป้องกัน (IP Rating) คุณสามารถนำข้อมูลนี้ไปเปรียบเทียบกับความต้องการของโรงงานและมาตรฐานที่ควรจะเป็น
- ตรวจสอบใบรับประกันสินค้า: สินค้าที่ได้มาตรฐานมักมาพร้อมกับการรับประกันที่ชัดเจนและมีระยะเวลานานพอสมควร ซึ่งแสดงถึงความมั่นใจของผู้ผลิตในคุณภาพสินค้า
2. ตรวจสอบรายละเอียดบนตัวผลิตภัณฑ์
อุปกรณ์ไฟฟ้าที่ได้มาตรฐานทุกชิ้น ต้องมีป้ายข้อมูล (Nameplate) ติดอยู่ที่ตัวเครื่องอย่างชัดเจนและถาวร ซึ่งจะระบุข้อมูลสำคัญ เช่น:
- ชื่อผู้ผลิตและรุ่น
- แรงดันไฟฟ้า (Voltage)
- กระแสไฟฟ้า (Current)
- กำลังไฟฟ้า (Power/Wattage)
- มาตรฐานที่ได้รับการรับรอง (เช่น สัญลักษณ์ มอก. หรือ IEC)
หากป้ายนี้ไม่มีอยู่, ข้อมูลไม่ครบถ้วน, หรือดูเหมือนถูกทำขึ้นมาอย่างง่าย ๆ อาจเป็นสัญญาณว่าอุปกรณ์นั้นไม่ได้มาตรฐาน
3. ตรวจสอบประวัติและผลงานของผู้ให้บริการ/ผู้ขาย
- เลือกผู้ให้บริการที่มีความน่าเชื่อถือ: ค้นหาข้อมูลหรือรีวิวของบริษัทผู้ติดตั้งหรือผู้จำหน่าย ตรวจสอบว่ามีประสบการณ์ในงานอุตสาหกรรมและมีผลงานอ้างอิงที่น่าเชื่อถือหรือไม่
- ขอคำปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญ: หากไม่มั่นใจ ควรปรึกษาวิศวกรไฟฟ้าหรือผู้เชี่ยวชาญอิสระเพื่อช่วยตรวจสอบคุณสมบัติของอุปกรณ์และแผนการติดตั้งของผู้ให้บริการ
4. ตรวจสอบระหว่างการติดตั้งและการทดสอบระบบ
- สังเกตการณ์ติดตั้ง: กระบวนการติดตั้งที่ถูกต้องและเป็นไปตามมาตรฐานความปลอดภัยเป็นสิ่งสำคัญ ผู้ติดตั้งควรมีความเชี่ยวชาญและทำงานอย่างเรียบร้อย
- การทดสอบก่อนใช้งานจริง (Commissioning Test): หลังจากติดตั้งเสร็จสิ้น ผู้ให้บริการที่ดีควรมีการทดสอบระบบอย่างละเอียดต่อหน้าคุณ เช่น การวัดค่าความเป็นฉนวน, การทดสอบการทำงานของระบบป้องกัน และการวัดค่าพารามิเตอร์ทางไฟฟ้าต่าง ๆ เพื่อให้แน่ใจว่าทุกอย่างทำงานได้ถูกต้องและปลอดภัยก่อนส่งมอบงาน
ติดตั้งระบบไฟฟ้าที่ได้มาตรฐาน IEC กับ ณัฐภูมิ วิศวกรรม
หากคุณต้องการติดตั้ง วางระบบไฟฟ้าในโรงงานหรืออุตสาหกรรมธุรกิจต่าง ๆ การเลือกผู้ให้บริการด้านระบบไฟฟ้าก็ถือเป็นปัจจัยที่ควรให้ความสำคัญ เพราะผู้ให้บริการที่ดีจะต้องใส่ใจ พร้อมให้คำแนะนำและข้อมูลในการติดตั้งระบบไฟฟ้ากับลูกค้าอย่างละเอียด เพื่อให้ลูกค้าทราบว่าอุปกรณ์ที่ใช้มีความปลอดภัยมากน้อยอย่างไร
ณัฐภูมิ วิศวกรรมเป็นผู้ให้บริการด้านระบบไฟฟ้าแบบครบวงจร ทุกกระบวนการของเราผ่านมาตรฐาน IEC Standard ไม่ว่าจะเป็นการเลือกใช้อุปกรณ์ไฟฟ้า มาตรฐานการติดตั้ง รวมถึงดำเนินการโดยทีมช่างวิศวกรผู้มีความเชี่ยวชาญ มีใบอนุญาตประกอบวิชาชีพวิศวกรรมอย่างถูกต้อง ให้บริการทั้งงานระบบไฟฟ้าแรงสูง-แรงต่ำ รวมถึงมีบริการตรวจสอบ ซ่อมบำรุงระบบไฟฟ้าประจำปี ให้คุณมั่นใจได้ว่าเลือกใช้บริการกับเรา จะได้รับงานคุณภาพและปลอดภัยในทุกจุด
อ่านบทความน่าสนใจเพิ่มเติม :ทำไมต้องตรวจสอบระบบไฟฟ้าในโรงงานอุตสาหกรรมเป็นประจำทุกปี
การลงทุนในอุปกรณ์ที่ได้มาตรฐาน IEC Standard คือการลงทุนที่ยั่งยืน
อ่านมาถึงตรงนี้แล้ว คาดว่าหลาย ๆ ท่านน่าจะเข้าใจถึงความสำคัญของ IEC Standard ที่ช่วยรับรองความปลอดภัยในระบบไฟฟ้า ซึ่งไม่เพียงแค่รับรองอุปกรณ์เท่านั้น แต่ยังรวมไปถึงมาตรฐานการติดตั้ง การวางระบบไฟฟ้าต่าง ๆ ซึ่งควรทำโดยวิศวกรผู้เชี่ยวชาญ และมีความน่าเชื่อถือ เพื่อให้มั่นใจได้ว่าการติดตั้งและอุปกรณ์ไฟฟ้าต่าง ๆ จะเป็นไปตามมาตรฐาน IEC Standard จริง ๆ
ณัฐภูมิ วิศวกรรม เราให้ความสำคัญกับระบบไฟฟ้าโรงงานที่ได้มาตรฐาน ด้วยบริการรับติดตั้งระบบไฟฟ้าโรงงานแบบครบวงจรโดยทีมช่างคุณภาพ และบริการตรวจสอบระบบไฟฟ้าเชิงป้องกัน (PM) ให้อุตสาหกรรมและธุรกิจของคุณดำเนินไปอย่างมั่นคง ปลอดภัย และมีเสถียรภาพ
ปรึกษาหรือสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมที่ติดต่อเรา
หรือโทร 098-291-4911 และแอดไลน์@npeng
คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับมาตรฐาน IEC Standard
1. มาตรฐาน IEC คือมาตรฐานเดียวกับมาตรฐาน ISO หรือไม่?
ไม่ใช่มาตรฐานเดียวกัน ถึงแม้ว่าทั้งสององค์กรจะทำงานร่วมกันในการกำหนดมาตรฐานทางระบบไฟฟ้าต่าง ๆ แต่IEC (International Electrotechnical Commission) เป็นมาตรฐานที่เน้นด้านไฟฟ้า อิเล็กทรอนิกส์ และเทคโนโลยี โดยเฉพาะ ในขณะที่ISO (International Organization for Standardization) เป็นองค์กรที่ครอบคลุมมาตรฐานในด้านอื่น ๆ ด้วย เช่น ระบบการจัดการคุณภาพ (ISO 9001) หรือระบบการจัดการสิ่งแวดล้อม (ISO 14001)
2. มาตรฐาน IEC มีผลบังคับใช้ในประเทศไทยไหม?
มีผลแต่ประเทศไทยนำมาตรฐาน IEC มาปรับใช้เป็นมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม (มอก.) ซึ่งเป็นมาตรฐานบังคับที่ผู้ผลิตและผู้นำเข้าอุปกรณ์ไฟฟ้าต้องปฏิบัติตาม ดังนั้น การเลือกใช้อุปกรณ์ที่ได้มาตรฐาน IEC จึงเท่ากับการเลือกใช้อุปกรณ์ที่ได้รับการรับรองความปลอดภัยตามกฎหมายในประเทศไทยด้วยเช่นกัน
3. หากโรงงานใช้อุปกรณ์ที่ไม่ได้มาตรฐาน IEC Standard จะเกิดอะไรขึ้นบ้าง?
การใช้อุปกรณ์ที่ไม่ได้มาตรฐาน IEC Standard อาจก่อให้เกิดความเสี่ยงดังต่อไปนี้ได้
- อุปกรณ์อาจเกิดความร้อนสูงจนเกิดเพลิงไหม้ หรือเกิดไฟฟ้าลัดวงจรได้ง่าย
- อุปกรณ์ที่ไม่ได้มาตรฐานทำงานได้ไม่เสถียร ส่งผลต่อระบบไฟฟ้าในโรงงานโดยรวม
- อุปกรณ์ไฟฟ้าอาจชำรุดง่าย ทำให้ต้องเสียค่าซ่อมบำรุงหรือเปลี่ยนอุปกรณ์บ่อยครั้ง ซึ่งไม่คุ้มค่าในระยะยาว
4. การเลือกอุปกรณ์ที่ตรงตามมาตรฐาน IEC ใช้ต้นทุนสูงไหม?
การลงทุนในอุปกรณ์ที่ได้มาตรฐาน IEC อาจมีต้นทุนสูงกว่าอุปกรณ์ทั่วไปแต่คุ้มค่ากว่ามากในระยะยาว เพราะอุปกรณ์เหล่านี้ถูกออกแบบมาให้มีความทนทาน ปลอดภัย และมีประสิทธิภาพสูง ช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดอุบัติเหตุ ลดค่าใช้จ่ายในการซ่อมบำรุง และยังช่วยให้การดำเนินการในโรงงานเป็นไปอย่างราบรื่นและยั่งยืน