ตู้ MDB คืออะไร? อุปกรณ์สำคัญที่ต้องมีในระบบไฟฟ้าโรงงาน
ก่อนอื่นมาทำความรู้จักกันก่อนว่า ตู้ MDB คืออะไร? เพื่อที่จะได้ทราบถึงความสำคัญที่ทำให้ทุกโรงงานอุตสาหกรรม หรือแม้แต่ในธุรกิจขนาดกลาง-ใหญ่อย่างห้างสรรพสินค้า ร้านอาหาร โรงแรม จำเป็นต้องติดตั้งตู้นี้
โดยตู้ MDB (Main Distribution Board) คือ ตู้ที่มีหน้าที่ควบคุมระบบไฟฟ้า ซึ่งจะรับกระแสไฟฟ้าจากเครื่องกำเนิดและจ่ายต่อไปยังอุปกรณ์ไฟฟ้าต่าง ๆ มีส่วนช่วยในการป้องกันความเสียหายที่เกิดจากความผิดปกติของระบบไฟฟ้า และยังช่วยจ่ายกระแสไฟฟ้าสำรองขณะที่มีเหตุการณ์ไฟดับ หรือไฟตกอีกด้วย เปรียบเสมือน สมอง ของคนเราที่มีการควบคุมและสั่งการให้เป็นไปในทางที่ถูกต้องเหมาะสมนั่นเอง
ตู้ MDB นั้นมีอยู่2 แบบ ได้แก่ตู้ 1 เฟส และตู้ 3 เฟส ซึ่งจะมีความแตกต่างกันในเรื่องของแรงดันไฟฟ้า ดังนี้
- ตู้ MDB 1 เฟส สำหรับใช้ในระบบไฟฟ้าขนาดเล็ก-กลางรองรับแรงดันไฟฟ้าได้ประมาณ220-240 โวลต์ มีราคาถูก ติดตั้งง่าย บำรุงรักษาน้อย
- ตู้ MDB 3 เฟส สำหรับใช้ในระบบไฟฟ้าขนาดใหญ่รองรับแรงดันไฟฟ้าได้ประมาณ380-425 โวลต์ เหมาะกับใช้ในโรงงานอุตสาหกรรม ห้างสรรพสินค้า อาคารพาณิชย์ โรงแรม เนื่องจากจ่ายไฟฟ้าได้เสถียรสม่ำเสมอ และจ่ายได้ในปริมาณมาก
อ่านบทความน่าสนใจเพิ่มเติม :รู้จักแผงควบคุมไฟฟ้า มีความสำคัญอย่างไร มีส่วนประกอบอะไรบ้าง
5 สัญญาณอันตราย! ที่บ่งบอกว่าถึงเวลาต้องปรับปรุงตู้ MDB
เพื่อให้การใช้งานระบบไฟฟ้าภายในอาคาร และโรงงานอุตสาหกรรมเป็นไปอย่างปลอดภัย ควรที่จะมีการสังเกตความผิดปกติจากตู้ MDB เสมอ หากพบเจอสัญญาณดังต่อไปนี้ เป็นสิ่งที่บ่งบอกว่าควรเปลี่ยนหรือปรับปรุงตู้ MDB ได้แล้ว
1. ตู้ MDB มีอุณหภูมิสูงกว่าปกติ
หากตู้ MDB มีอุณหภูมิสูงผิดปกติ รู้สึกได้ถึงไอความร้อน ถือเป็นสัญญาณเตือนว่าควรตรวจเช็กตู้ MDB เพื่อทำการแก้ไขปรับปรุงทันที โดยสาเหตุที่ตู้ MDB มีอุณหภูมิสูง อาจมาจากการขันนอตไม่แน่น ติดตั้งในพื้นที่ระบายอากาศไม่ดี หรือปริมาณกระแสไฟฟ้าในระบบโหลดเกินพิกัด ซึ่งหากเป็นสาเหตุอย่างหลัง ต้องเรียกทีมช่างเพื่อเข้าตรวจสอบระบบไฟฟ้าให้เร็วที่สุด เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดอันตรายจากระบบไฟฟ้าที่ผิดปกติ
2. มีเสียงผิดปกติ หรือกลิ่นไหม้จากตู้ MDB
หากได้กลิ่นไหม้ หรือได้ยินเสียงซ่า ๆ คล้ายเสียงไฟช็อตออกมาจากตู้ MDB อาจเป็นสัญญาณเตือนที่บ่งบอกว่าตู้ MDB มีอุณหภูมิสูงเกินไป (Overheating) หรือเกิดไฟฟ้าลัดวงจรในระบบ (Short Circuit) ซึ่งควรหยุดใช้ระบบไฟฟ้า และให้ทีมช่างเข้าพื้นที่เพื่อดำเนินแก้ไขปัญหาโดยด่วน เพื่อป้องกันไฟไหม้ในโรงงานซึ่งมีสาเหตุมาจากไฟฟ้าลัดวงจร หรือการ Overheating จนเกิดเป็นประกายไฟ และลุกลามไปยังส่วนอื่น ๆ ของโรงงานได้
3. เบรกเกอร์ตัดบ่อย หรืออุปกรณ์ป้องกันทำงานผิดปกติ
หากเบรกเกอร์ในโรงงานตัดการทำงานบ่อยผิดปกติ มักจะเชื่อมโยงกับตู้ MDB ด้วย เพราะเบรกเกอร์ถือเป็นอีกหนึ่งอุปกรณ์ป้องกันอันตรายจากความผิดปกติของระบบไฟฟ้า เมื่อเบรกเกอร์ตัดบ่อย อาจแปลว่าระบบไฟฟ้าโรงงานมีปัญหา จึงต้องทำการตรวจสอบระบบไฟฟ้าโดยรวม และตรวจเช็กตู้ MDB ว่ามีความผิดปกติในการจ่ายกระแสไฟฟ้าด้วยหรือไม่
อ่านบทความน่าสนใจเพิ่มเติม :เบรกเกอร์ตัดบ่อยในโรงงาน สัญญาณเตือนภัยที่ไม่ควรมองข้าม
4. อุปกรณ์ภายในตู้ MDB เช่น บัสบาร์ (Busbar) เสื่อมสภาพ หรือมีร่องรอยการชำรุด
หากอุปกรณ์ภายในตู้ MBD เสียหาย ก็เป็นสิ่งที่บ่งบอกว่าควรปรับปรุงตู้ MDB แล้วเช่นกัน ในที่นี้จะยกตัวอย่างเป็นบัสบาร์ (Busbar) ซึ่งเป็นโลหะนำไฟฟ้าที่ทำจากทองแดง อะลูมิเนียม และทองเหลืองบริสุทธิ์ ทำหน้าที่ในการรับและจ่ายกระแสไฟฟ้า จึงต้องมีคุณสมบัติทนต่อการกัดกร่อน ทนแรงไฟฟ้า ดังนั้น หากตัวบัสบาร์เสียหาย ฉีก ขาด ก็ควรต้องทำการเปลี่ยนใหม่ เพื่อให้ความสามารถในการรับและจ่ายกระแสไฟฟ้านั้นเสถียรคงที่ดังเดิม
5. ค่าไฟฟ้าพุ่งสูงขึ้นอย่างผิดปกติโดยไม่มีสาเหตุ
หากตู้ MDB เก่ามากเกินไปโดยที่ไม่ได้มีการซ่อมแซมหรือปรับปรุงตู้ MDB ใหม่ประสิทธิภาพในการควบคุมระบบไฟฟ้าก็อาจจะลดลง ทำให้สูญเสียพลังงานไฟฟ้าโดยใช่เหตุจากการปล่อยกระแสไฟฟ้าเกินจำเป็น ซึ่งจะส่งผลให้บิลค่าไฟฟ้าสูงขึ้นอย่างเห็นได้ชัด ในกรณีที่หาสาเหตุอย่างอื่นไม่พบแล้ว
ความเสี่ยงที่อาจตามมา หากละเลยการปรับปรุงตู้ MDB
หากไม่มีการปรับปรุงตู้ MDB คอยตรวจเช็กสภาพให้ทำงานสมบูรณ์อยู่เสมอ อาจส่งผลให้เกิดผลเสีย ดังนี้
- เสี่ยงต่อการเกิดไฟไหม้ โดยเฉพาะเมื่อตู้ MDB มีอุณหภูมิสูง ซึ่งอาจเกิดเป็น Overheating และมีประกายไฟ จนเป็นสาเหตุของเพลิงไหม้ได้
- การผลิตหยุดชะงัก ในกรณีที่ตู้ MDB ทำงานผิดปกติ หรือระบบไฟฟ้ามีปัญหาจนเกิดไฟตก-ไฟกระชาก หรือเบรกเกอร์ตัดบ่อย ๆ การผลิตก็จำเป็นต้องหยุดชะงักกลางคัน ซึ่งจะส่งผลทั้งในด้าน KPI ของการผลิตสินค้า และกระทบไปถึงรายได้ที่ควรจะได้รับ
- เครื่องจักรเสียหาย หากปล่อยให้ตู้ MDB เก่าควบคุมระบบไฟฟ้าโดยที่ไม่ได้มีการตรวจสอบ อาจทำให้มีการจ่ายกระแสไฟฟ้ามากเกินความจำเป็น เสี่ยงเครื่องจักรทำงานหนักและพังเสียหาย เกิดเป็นต้นทุนที่มาโดยไม่ทันตั้งตัวได้
- เสี่ยงอันตรายต่อพนักงาน เช่น ตู้ MDB ระเบิด หรือไฟรั่วจากการไม่ได้ตรวจเช็กตู้ MDB
ควรปรับปรุงตู้ MDB อย่างไรให้ใช้งานระบบไฟฟ้าได้ปลอดภัย?
ถึงแม้ว่าตู้ MDB จะเปรียบเสมือนมันสมองของโรงงานอุตสาหกรรม แต่เมื่อใช้งานไปนาน ๆ ก็ย่อมมีการเสื่อมสภาพตามกาลเวลา ดังนั้น เพื่อให้ตู้ MDB ทำงานได้เต็มประสิทธิภาพ ควบคุมระบบไฟฟ้าได้อย่างแม่นยำ ควรที่จะมีการซ่อมบำรุง ดูแลและปรับปรุงตู้ MDB ตามแนวทางดังต่อไปนี้
- ประเมินสภาพตู้ตามรอบที่กำหนด เพื่อตรวจเช็กว่ามีส่วนไหนที่ควรเปลี่ยน
- เปลี่ยนอุปกรณ์ภายในตู้หากมีการเสื่อมสภาพ เช่น บัสบาร์ เบรกเกอร์ หรือเปลี่ยนมิเตอร์ในกรณีที่มิเตอร์เริ่มวัดค่าไฟฟ้าไม่ตรงกับการใช้งานจริง
- จัดระเบียบสายไฟภายในตู้ เพื่อลดการเสียดสี และการสะสมความร้อนไปที่บริเวณใดบริเวณหนึ่ง
- ติดตั้งตู้ MDB ให้ตรงตามมาตรฐาน โดยหากทีมช่างที่ทำการติดตั้งมีความเชี่ยวชาญด้านระบบไฟฟ้า จะทำการติดตั้งตู้ได้อย่างถูกต้องเหมาะสมตามมาตรฐาน เช่น ติดเว้นระยะห่างจากผนังให้สามารถเข้าตรวจเช็กได้ง่าย ติดตั้งในที่ระบายอากาศ มีการเว้นระยะจากอุปกรณ์อื่น ๆ มีการติดตั้งสายดินอย่างถูกต้อง รวมถึงติดป้ายด้านความปลอดภัย
ซึ่งทีมช่างจากณัฐภูมิ วิศวกรรม มีความรู้ความเข้าใจในการติดตั้งและตรวจเช็กตู้ MDB ให้เป็นไปตามมาตรฐานความปลอดภัย ด้วยความเชี่ยวชาญและการใช้วัสดุอุปกรณ์คุณภาพ จึงช่วยให้มั่นใจได้ว่าการเลือกใช้บริการตรวจสอบระบบไฟฟ้ากับทางณัฐภูมิ วิศวกรรม จะได้ทั้งคุณภาพและความปลอดภัยอย่างแน่นอน
บริการด้านระบบไฟฟ้า จาก ณัฐภูมิ วิศวกรรม
- ออกแบบ ติดตั้ง งานระบบไฟฟ้าแรงสูง/แรงต่ำ
- ดูแล บำรุงรักษา ระบบไฟฟ้าแรงสูง
- ตรวจสอบ รับรองระบบไฟฟ้าประจำปี โดยวิศวกรผู้เชี่ยวชาญ
การลงทุนปรับปรุงตู้ MDB เพื่อความปลอดภัย คือการสร้างความยั่งยืนให้กับธุรกิจและอุตสาหกรรม
ตู้ MDB ถือเป็นสิ่งสำคัญที่ผู้ประกอบการควรให้ความใส่ใจและทำการปรับปรุงตู้ MDB ให้พร้อมใช้งานอยู่เสมอ เพราะหากตู้ MDB ไม่สามารถควบคุมหรือตรวจจับความผิดปกติของระบบไฟฟ้า ก็อาจเกิดเป็นความเสียหายที่ยากจะประเมินค่าได้
ความปลอดภัยของธุรกิจ เริ่มที่ระบบไฟฟ้าที่ได้มาตรฐาน หากคุณกำลังวางแผนปรับปรุง หรือติดตั้งตู้ MDB ใหม่ รวมถึงต้องการตรวจสอบระบบไฟฟ้าในโรงงาน เลือกใช้บริการณัฐภูมิ วิศวกรรม ผู้เชี่ยวชาญด้านระบบไฟฟ้า ทีมวิศวกรได้รับการรับรองอย่างถูกต้อง เพื่อให้คุณมั่นใจว่าระบบไฟฟ้าในโรงงานจะเป็นไปตามมาตรฐานความปลอดภัยอย่างสูงสุด
ปรึกษาหรือสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมที่ติดต่อเรา
หรือโทร 098-291-4911 และแอดไลน์@npeng
คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับการปรับปรุงตู้ MDB
1. การปรับปรุงตู้ MDB ต่างจากการซ่อมบำรุงตามปกติอย่างไร?
การซ่อมบำรุงตามปกติ คือการดูแลรักษาเชิงป้องกัน เช่น การทำความสะอาด, การขันนอตให้แน่น, หรือการตรวจสอบความร้อนของอุปกรณ์ เพื่อให้ตู้ MDB ทำงานได้ตามปกติ ลดความเสี่ยงในการทำงานผิดพลาด แต่การปรับปรุง (Renovate) เป็นการเปลี่ยนอุปกรณ์หลักที่เสื่อมสภาพ, อัปเกรดความสามารถในการรองรับโหลด หรือเปลี่ยนอุปกรณ์ให้ทันสมัยขึ้น เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและความปลอดภัยของระบบไฟฟ้าโดยรวม
2. ถ้าตู้ MDB เก่ายังใช้งานได้ตามปกติ ทำไมต้องลงทุนปรับปรุง?
ถึงแม้จะยังใช้งานได้ แต่ตู้ MDB ที่มีอายุการใช้งานนาน อาจมีประสิทธิภาพต่ำลงตามกาลเวลา และอาจไม่สามารถรองรับการขยายตัวของธุรกิจในอนาคตได้ การปรับปรุงจึงเป็นการลงทุนเพื่อป้องกันปัญหาที่อาจเกิดขึ้น เช่น ไฟฟ้าลัดวงจร ไฟไหม้ หรือเครื่องจักรเสียหาย ซึ่งอาจทำให้ธุรกิจต้องหยุดชะงัก และเกิดเป็นความเสียหายมหาศาล
3. สามารถประเมินเบื้องต้นได้อย่างไรว่าถึงเวลาต้องปรับปรุงตู้ MDB แล้ว?
นอกจากสัญญาณเตือนข้างต้นแล้ว ยังมีสัญญาณอื่น ๆ ที่บ่งบอกได้ด้วยว่าควรปรับปรุงตู้ MDB แล้ว อย่างเช่น สายไฟแตกร้าว ฉนวนเสื่อมสภาพ เป็นต้น
4. การปรับปรุงตู้ MDB ใช้เวลานานแค่ไหน ต้องปิดระบบไฟฟ้าทั้งหมดระหว่างการปรับปรุงหรือไม่?
ระยะเวลาในการปรับปรุงขึ้นอยู่กับความซับซ้อนและขนาดของตู้ MDB โดยทั่วไปจะใช้เวลาประมาณ 1-3 วัน อย่างไรก็ตามจำเป็นต้องมีการหยุดจ่ายกระแสไฟฟ้า ในส่วนที่เกี่ยวข้องกับการทำงานของตู้ MDB เพื่อความปลอดภัย
ทั้งนี้ ผู้ให้บริการมืออาชีพจะมีการวางแผนอย่างละเอียดเพื่อลดผลกระทบต่อการผลิตให้น้อยที่สุด เช่น การทำงานนอกเวลาทำการ หรือการแบ่งเฟสการทำงาน เพื่อที่จะได้ไม่ต้องหยุดการผลิตทั้งหมด เป็นต้น